پانزده سال پیش دو دانشمند در یکی از هیجان انگیزترین کنفرانس های علمی جهان برای اولین بار از کشف دو سیاره که فراتر از منظومه شمسی به گرد ستاره ای خورشید مانند خود می گردند صحبت کردند . این شکارچیان سیارات جفری مارسی و پل باتلر نام داشتند . چند ماه بعد این دانشمندان با اعلام این که سیاره در منطقه قابل سکونت یک ستاره یافته اند بار دیگر دانشمندان را به وجد آوردند . منطقه قابل سکونت یک ستاره جاییست که سیارات واقع در آن می توانند از آب مایع دایمی برخوردار باشند .
حالا جفری مارسی در جلسه اخیر جامعه ستاره شناسان به ویرانی بنای مدل های نظری غالب درباره چگونگی شکل گیری سیارات پرداخته است . شرکت کنندگان این جلسه که همه از حوزه های علمی بودند از دیدن واژگونی نظریه های همکاران تئوری پردازشان به هیجان آمدند . ستاره شناسی به نام هال لویژن با تایید نظرات مارسی می گوید : کسانی که برای پیش بینی تنوع سیستم های سیاره ای خارج از منظومه شمسی مدل ارائه می دهند در کار خود شکست خورده اند و خودشان هم برای اولین بار به این امر اعتراف کردند .

بیشتر سیارات فراخورشیدی که ستاره شناسان پیدا کرده اند و تعدادشان به صدها سیاره بالغ می شود هم اندازه مشتری هستند اما شمار سیارات کشف شده ای که شبیه به زمین هستند هم در حال افزایش هست . به عنوان مثال در همین جلسه اخیر جامعه ستاره شناسان از کشف کوچکترین سیاره ای که تاکنون در اطراف یک ستاره مشابه خورشید پیدا شده صحبت شد. کشف های متعددی که دانشمندان انجام داده اند بیش از پیش ثابت می کند که سیستم های سیاره ای همه نوع اشکال و اندازه ها را دارند . نظریه پردازان مدتی طولانی در حیرت بودند که چرا سیستم های سیاره ای دیگر مشابه منظومه شمسی ما نیستند , اما استدلال می کنند که به هر حال سیستم ها باید از برخی ویژگی های مشترک برخوردار باشند از جمله اینکه سیارات باید در مدارهایی تقریبا” حول ستاره شان بگردند . آنها باید در همان مسیری که ستاره شان می چرخد (در جهت یا خلاف جهت عقربه های ساعت) حول آن بچرخند . طی میلیون های سال سیارات ممکن است مکان تولدشان را ترک کنند و به نقاط دیگر سیستم شان مهاجرت کنند و ….
مارسی این پیش بینی ها را یکی یکی کنار هم قرار داد و از مطالعاتش نتیجه گرفت که برخلاف پیش بینی ها مدار بیشتر سیاراتی که به دور ستاره شان می گردند بسیار مورب و بیضی است . همچنین یک سوم سیارات در جهت مخالف حرکت ستاره شان می چرخند . علاوه بر این شاید تنها یک هشتم ستارگان همانند خورشید سیاره هایی در نزدیکی خود داشته باشند . نظریه پردازان درباره جزئیات بعضی از نظرات مارسی با هم اختلاف نظر دارند . اما به میزان زیادی با انتقادات او موافقند .اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود . هم اینک سناریوهای مطرح شده درباره شیوه تکوین سیارات هم با چالش های جدی مواجه شده .بطوری که برخی به دنبال تئوری های ریشه ای تر می گردند .

نوشته شده در سه شنبه 4 بهمن 1390برچسب:,ساعت توسط احسان|