بخش خصوصی در راه فضا





























نگاهی به فراسوی آسمان

بخش خصوصی در راه فضا "اِلون ماسک"1، از بنیانگذاران شرکت مشهور و موفق "پی‌پال"2 و از بانیان اصلی طراحی و ساخت نخستین خودرو برقی مسابقه‌ای جهان به نام تسلا3، این بار با عزمی جزم وارد تجارت فضایی شده و اولین راکت فضایی خصوصی جهان به نام فالکون 9 را ساخته است. او که چند سال پیش شرکت "اسپیس ایکس"4 را بنیان نهاد، قصد دارد پس از موفقیت‌ نهایی پروژه‌ فالکون 9، با تکمیل و تقویت این راکت فضایی، آن را به عنوان جایگزینی مناسب برای شاتل‌های فضایی قدیمی و روبه بازنشستگی به جهانیان معرفی کند. راکت فضایی فالکون 9 که توانسته چند آزمایش مهم و کلیدی را با موفقیت پشت سر بگذارد، نخستین پرتاب آزمایشی‌اش را در سایت پرتاب کیپ کاناورال5 انجام داد و توانست یک کپسول فضایی بدون سرنشین را به مدار زمین ارسال کند. این موفقیت به نوبه خود گامی اساسی در پیشرفت برنامه پرواز‌های خصوصی به فضا محسوب می‌شود و همگان را به تحقق هرچه سریع‌تر و کامل‌تر رویای خصوصی‌سازی صنعت فضانوردی امیدوار کرد.

پرتاب موفقیت‌آمیز راکت خصوصی فالکون 9 از آنجا اهمیت و حساسیت بیشتری پیدا می‌کند که این راکت، نخستین راکت فضایی واقعا و کاملا خصوصی دنیاست و تمامی هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته برای آن از جیب آقای ماسک و شرکت خصوصی اسپیس ایکس صرف شده است و بنابراین، از این حیث با پروژه‌هایی چون راکت دلتا6 شرکت بوئینگ یا راکت اطلس‌5‌7، که به طور مشترک به وسیله شرکت‌های بوئینگ و لاکهید مارتین8 که هر دو وابسته به صنایع نظامی ایالات متحده بوده و به واسطه پول مالیات‌پردازان به حیات خود ادامه می‌دهند، کاملا متفاوت است.

چندی پیش شرکت متبوع آقای ماسک یعنی اسپیس ایکس‌ یک قرارداد 6/1 میلیارد دلاری با ناسا به امضا رسانده که براساس آن، شرکت اسپیس ایکس باید در کوتاه‌ترین زمان مقدمات ساخت راکت‌های سفینه‌بر برای ارسال فضا‌نوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی را فراهم و جایگزینی مناسب و مطمئن برای شاتل‌های فضایی قدیمی بسازد.

علت نامگذاری راکت فالکون 9 به این نام به تعداد (9) موتور مخصوص نصب شده بر روی این راکت‌ مربوط می‌شود که در مجموع، قدرت زیادی به این راکت برای حمل محموله‌ها و فضا‌نوردان تا ایستگاه فضایی بین‌المللی و مدار زمین می‌دهند. به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران دنیای سفر‌های فضایی، راکت فالکون 9 به هیچ عنوان با سایر راکت‌های فضایی ساخته شده توسط شرکت‌های خصوصی (و در واقع دولتی) قابل مقایسه نیست: راکت‌های دلتا 4 و اطلس 5، فقط قادرند محموله‌های کوچک و محدود را به فضا بفرستند و از قابلیت و قدرت لازم برای فرستادن فضا‌نوردان یا گردشگران فضایی به مدار زمین یا ایستگاه بین‌المللی برخوردار نیستند. سایر راکت‌های ساخته شده توسط شرکت‌هایی چون اوربیتال ساینس کورپوریشن یا ویرژین گالاکتیک نیز که مخصوص گردشگری فضایی هستند، فقط قادرند مسافران را تا عرض‌های پایین‌تر از مدار زمین به گردش ببرند، یعنی همان کاری را بکنند که راکت‌های فضایی ساخته شده توسط ناسا حدود 50 سال قبل انجام می‌دادند.

رقیبی جدی برای سایوز‌های روسی

برای آمریکایی‌ها بسیار گران تمام خواهد شد که پس از بازنشسته شدن قریب‌الوقوع شاتل‌های فضایی، برای فرستادن فضا‌نوردان به فضا دست به دامان روس‌ها شوند. تنها راکت‌ فضایی قدرتمند که قابلیت رقابت و هم‌ترازی با سایوز‌های روسی را دارد، همین فالکون 9 است که می‌تواند بازار فرستادن محموله‌های فضایی و فضانوردان به ایستگاه فضایی در آینده را از انحصار روس‌ها درآورد. بنابراین، اگر نمایندگان کنگره از کارایی و توانایی فالکون 9 مطمئن شوند، بودجه هنگفتی را برای تکمیل هرچه‌ سریع‌تر آن اختصاص خواهند داد.

به گفته مهندسان شرکت اسپیس ایکس، نمونه کنونی و مدل‌های آینده فالکون 9 قادر خواهند بود علاوه بر ارسال فضا‌نوردان به فضا، محموله‌های بسیار سنگینی را نیز به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی بارگیری کنند. یکی از نمونه‌های جدید‌تر فالکون 9 قادر است تا 6 تن تجهیزات و وسایل مورد نیاز ایستگاه یا یک ماهواره بزرگ و سنگین با همین وزن را جابه‌جا کند که این توانایی در نوع خود کم‌نظیر است. هم‌ا‌کنون فقط راکت‌های اطلس، دلتا، آریان9 و پروتون10 قادر به انتقال ماهواره‌های سنگین به فضا هستند.

با این همه، آقای ماسک قصد دارد فالکون 9 را به میزانی قدرتمند و توانمند سازد که یکه‌تاز عرصه ارسال محموله‌ها و فضا‌نوردان به ایستگاه فضایی و شاید سایر کرات شده و به مانند یک "تاکسی سرویس فضایی" عمل کند. شاید با پیشرفته‌‌تر شدن مدل‌های جدید‌تر فالکون 9، صنعت گردشگری فضایی رونق بیشتری پیدا کند چرا که هم‌اکنون که این بازار در انحصار روس‌ها قرار دارد، قیمت بلیط گردش در فضا، بیش از 20 میلیون دلار است، حال آن‌که با رقابتی‌ شدن این بازار و ورود رقبای نوظهور و تازه‌نفس به این بازار، می‌توان امیدوار بود با صرف هزینه‌ای بسیار کمتر در فضا به گردش پرداخت.



نوشته شده در دو شنبه 14 فروردين 1391برچسب:,ساعت توسط احسان|


آخرين مطالب
Design By : Pars Skin