وقتی رکوردهای بزرگ خیلی کوچک میشوند.





























نگاهی به فراسوی آسمان

به نظر می آید جهنم های سیاره ای که میشناسیم هر روز داغ و داغ تر میشوند. 20 سال پیش داغ ترین سیاره ای که میشناختیم زهره با دمای 460 درجه سانتیگراد بود. تازه پس از آن بود که شکارچیان سیارات فراخورشیدی شروع به کشف مشتری های داغ کردند: دنیاها یا بهتر است بگوییم جهنم هایی که هم از زهره بسیار داغ تر و هم بسیار بزرگتر هستند و در فواصل نزدیک به دور ستاره هایشان میگردند. برخی از آن سیاره ها بیش از 1000 درجه سانتیگراد دما داشتند.


اکنون اخترشناسان در مقاله ای خبر از کشف یک رکورد شکن جدید داده اند: WASP 33b سیاره ای که به دور ستاره ی سفید داغی در فاصله ی 380 سال نوری از ما در صورت فلکی آندرومدا می چرخد. این سیاره که همچون مشتری یک غول گازی است هر 29/28 ساعت یکبار به دور ستاره اش میگردد (این عدد را با 225 روز برای زهره مقایسه کنید) و بنابراین در فواصل معین از بخشی از نور ستاره اش میکاهد. همین عامل باعث کشف این دنیای جدید توسط اخترشناسان شد. پس از آن در اواخر اکتبر آنها با استفاده از تلسکوپ ویلیام هرشل در جزایر قناری اقدام به شناسایی درخشش سیاره در امواج مادون قرمز کردند. و از همین جا دمای آن به دست آمد: عدد خارق العاده 3200 درجه سانتیگراد. این مقدار صدها درجه بیشتر از قهرمان قبلی است و در مقام مقایسه زهره را به پلوتو تبدیل میکند!

یکشنبه گذشته همه چیز به کام یکی از اهالی شهر کوچک بردتون در ایالت نیوبرانزویک کانادا خوش بود. 

به مدت چندین ماه، کاترین گِرِی دختر 10 ساله ی کانادایی در تکاپوی یافتن یک ابرنواختر بود. و این تنها هنگامی طبیعی می نماید که بدانیم پدرش پائول تاکنون سابقه ی کشف شش مورد اینچنینی را داشته است. او در این باره میگوید: ((دخترم صحبت های من با همسرم در مورد کارولین مور را شنید)). کارولین مور نوجوانی اهل نیویورک است که کشف یک ابرنواختر در سال 2008 باعث شد که افتخار عکس گرفتن همراه با باراک اوباما در شب رصدی در کاخ سفید نصیبش شود.


راست: تصویری از کاترین گِرِی. کشف ابرنواختر SN 2010lt برای کاترین گِرِی 10 ساله یک موفقیت بزرگ به حساب می آید 

کاترین پیش از این بارها پدرش را در حالیکه به دقت مشغول تحلیل و بررسی دقیق تصاویر تهیه شده از آسمان به منظور کشف ابرنواختر بوده دیده است. او تاکید میکند: ((اگر یک فرد 14 ساله میتواند یک ابرنواختر بیابد، چرا من نتوانم؟))

پس از آنکه یک اجرای آزمایشی نشان داد که او میتواند تغییرات احتمالی در روشنایی را در تصاویر قبل و بعد تشخیص دهد؛ پائول از دوست منجم قدیمی اش دیوید لین خواست تا در شب قبل از آغاز سال نو چند تصویر از کهکشان ها تهیه کند. دور روز پس از آن در حالیکه پائول به دقت مراقب بود، کاترین در جست و جوی کشف یک ابرنواختر شروع به مقایسه ی این تصاویر جدید با تصاویر پیشین با استفاده از کامپیوتر کرد. هنگامیکه چهارمین جفت از عکس ها ظاهر شدند، او به پدرش گفت: ((اون چیه؟ می تونه یکی از اونا باشه؟))

پدر متعجب نگاهی دقیق تر انداخت. با اطمینان کافی، چیزی در نزدیکی شمال غرب UGC 3378 در حال ظاهر و غیب شدن در تصویر بود. UGC 3378 کهکشانی از قدر 15 در فاصله 240 میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی زرافه است.

یک بررسی سریع نشان داد که این نقطه ی درخشان از قدر 17 نه یک سیارک فضول و نه حتی یک ابرنواختر از پیش شناسایی شده است! چند ساعت پس از آن برایان تایمن منجم آماتور اهل ایالت ایلی نویز آمریکا این کشف را تایید کرد. خیلی زود نام SN 2010lt برای این ابرنواختر برگزیده شد و روز بعد طیف تهیه شده از این جرم توسط رصدخانه ی ویپل در آریزونا آن را در ردیف انفجارهایی   از نوع   که تقریبا در نزدیک اوج درخشش شناسایی شده است قرار داد  

راست: یک جفت تصویر تهیه شده توسط دیوید لین منجم کانادایی ابرنواختر SN 2010lt را آشکار کرد. این ابرنواختر در فاصله 25 ثانیه ی قوسی در شمال غرب (بالا سمت راست) کهکشان میزبانش UGC 3378 قرار دارد.

برخی از برجسته ترین منجمان ساعت ها زمان برای یافتن ستاره هایی که منفجر میشوند صرف میکنند. اما کاترین اورورا (در انگلیسی یعنی شفق قطبی!) گِرِی کشفش را در کمتر از 15 دقیقه انجام داد! و به همین ترتیب، نام او به عنوان جوان ترین فردی که تاکنون توانسته است یک ابرنواختر کشف کند در کتاب رکوردهای جهانی ثبت گردید.

او در مصاحبه با یک شبکه ی خبری گفت : ((من از اینکه توانستم یک ابرنواختر بیابم بسیار هیجان زده شدم. هرچند در صورتیکه این کشف تایید نمیشد نمیخواستم خیلی هم امیدورار باشم.))

اعلام خبر کشف این ابرنواختر اکنون کاترین را در گردبادی از توجهات رسانه ای گرفتار کرده است. او در طی دو روز با بی بی سی، ان پی آر، سی ان ان و فاکس نیوز، مطرح ترین شبکه های خبری جهان مصاحبه داشته است. اما میتوان حدس زد که بیست سوالی های دانش آموزان در مدرسه ای که او در آن درس میخواند از همه ی اینها بیشتر باشد!


نوشته شده در سه شنبه 9 خرداد 1391برچسب:,ساعت توسط احسان|


آخرين مطالب
Design By : Pars Skin